M-learning

ความหมายของ m-Learning
m-Learning (mobile learning) คือ การจัดการเรียนการสอนหรือบทเรียนสำเร็จรูป (Instruction
Package) ที่นำเสนอเนื้อหาและกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านเทคโนโลยีไร้สาย (wireless
telecommunication network) และเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ผู้เรียนสามารถเรียนได้ทุกที่และทุกเวลา โดย
ไม่ต้องเชื่อมต่อโดยใช้สายสัญญาณ ผู้เรียนและผู้สอนใช้เครื่องมือสำคัญ คือ อุปกรณ์ประเภทเคลื่อนที่
ได้โดยสะดวกและสามารถเชื่อมต่อเครือข่ายคอมพิวเตอร์โดยไม่ต้องใช้สายสัญญาณแบบเวลาจริง
ได้แก่ Notebook Computer, Portable computer, Tablet PC, Cell Phones ในการจัดกิจกรรมการเรียน
การสอน
สำหรับพัฒนาการของ m-Learning เป็นพัฒนาการนวัตกรรมการเรียนการสอนมาจาก
นวัตกรรมการเรียนการสอนทางไกล หรือ d-Learning (Distance Learning) และการจัดการเรียนการ
สอนแบบ e-Learning (Electronic Learning) ดังภาพประกอบต่อไปนี้
รูปแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง d-Learning, e-Learning และ m-Learning
ที่มา : http://ecet.ecs.ru.acad.bg/cst04/Docs/sIV/428.pdf
อุปกรณ์ที่ใช้ในการเรียนการสอนแบบ m-Learning
การจัดการเรียนการสอนแบบ m-Learning นั้น ผู้เรียนต้องใช้อุปกรณ์แบบติดตามตัวหรือ
เคลื่อนไปได้โดยสะดวก (mobile devices) ซึ่งอุปกรณ์แต่ละประเภทมีความสามารถ มีขนาดและราคาที่
แตกต่างกันไป อุปกรณ์เคลื่อนที่ที่สามารถนำมาใช้เป็นเครื่องมือสำหรับการเรียนการสอนแบบ m-
Learning ได้ มีดังนี้
 Notebook computers เป็นคอมพิวเตอร์ขนาดพกพาได้ มีความสามารถเทียบเท่าหรือ
เหนือกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ทั่วไป (Desktop of Personal Computer) ปัจจุบันมีขนาดเล็ก
และสามารถพกพาได้โดยสะดวก แต่ราคายังค่อนข้างสูง
 Tablet PC เป็นคอมพิวเตอร์ชนิดพกพา มีความสามารถเหมือนกัน PC บางชนิดไม่มี
แป้นพิมพ์แต่ใช้ซอฟต์แวร์ประเภทรู้จำลายมือในการรับข้อมูล ยังมีราคาแพงอยู่มาก
o Personal Digital Assistant (PDA) เป็นอุปกรณ์พกพา เสมือนเป็นผู้ช่วยดิจิตอลส่วนตัว
หน่วยประมวลผลมีความสามารถสูง จอภาพแสดงผลได้ถึง 65000 สีขึ้นไป สามารถ
ประมวลผลไฟล์ประเภทมัลติมีเดียได้ทุกประเภท ซอฟต์แวร์ระบบปฏิบัติการมักใช้ Palm
หรือ Microsoft Pocket PC มีซอฟต์แวร์ให้เลือกติดตั้งได้หลากหลาย
o Cellular phones เป็นอุปกรณ์ประเภทโทรศัพท์มือถือทั่วไป เน้นการใช้ข้อมูลประเภท
เสียงและการรับส่งข้อความ (SMS) มีข้อจำกัด คือ มีหน่วยความจำน้อย อัตราการโอนถ่าย
ข้อมูลต่ำ ในรุ่นที่มีความสามารถ สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตผ่าน WAP (Wireless
Application Protocol) หรือ GPRS (General Packet Radio Service)
o Smart Phones เป็นอุปกรณ์โทรศัพท์เคลื่อนที่ความสามารถสูง รวมความสามารถของ
PDA และ Cellular phones เข้าด้วยกัน อาจมีขนาดเล็กกว่า PDA และใหญ่กว่า Cellular
phones ใช้ระบบปฏิบัติการ คือ Symbian หรือ Windows Mobile มีโปรแกรมประเภท
Internet Browser ใช้เป็นอุปกรณ์ Multimedia สำหรับการเรียนการสอนได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
จากตัวอย่างอุปกรณ์ข้างต้น คุณสมบัติของอุปกรณ์ที่สำคัญคือ สามารถเชื่อมต่อเข้ากับระบบ
เครือข่ายโดยใช้เทคโนโลยีไร้สายแบบใดแบบหนึ่ง มีความสามารถในการเข้าถึงเครือข่าย
อินเทอร์เน็ต อุปกรณ์แต่ละประเภทมีขนาด น้ำหนัก ความสามารถ และราคาแตกต่างกันไป ดัง
ตัวอย่างตารางเปรียบเทียบอุปกรณ์ที่ใช้ใน m-Learning ดังนี้
ที่มา : http://ecet.ecs.ru.acad.bg/cst04/Docs/sIV/428.pdf
เทคโนโลยีการเชื่อมต่อที่ใช้กับ m-Learning
ปัจจุบันมีเทคโนโลยีในการเชื่อมต่อแบบไร้สายเพื่อใช้กับอุปกรณ์เคลื่อนที่หลายรูปแบบ แต่
ละรูปแบบมีความสามารถในการโอนถ่ายข้อมูลและขอบเขตที่แตกต่างกันไป ดังนี้
• Global System for Mobile Communications (GSM) is one of the leading digitalcellular
systems. It uses narrow band TDMA (Time Division Multiple Access). Originally a
European standard for digital mobile telephony, GSM has become the world's most widely
used mobile system in use in over 100 countries. GSM networks operate on the 900 MHz
and 1800 MHz waveband in Europe, Asia and Australia, and on the MHz 1900 waveband
in North America and in parts of Latin America and Africa. It provides integrated voice
mail, high-speed data, fax, paging and short message services capabilities, as well as
secure communications. It
offers the best voice quality of any current digital wireless standard.
• Wireless Application Protocol (WAP). This is a free, unlicensed protocol for
wireless communications. It makes possible creation of advanced communications
services and access to Internet pages from a cellular phone. WAP is a de facto
industry standard supported by a large number of suppliers. WAP devices
understand the WML language (an XML application) that is optimized for small
screens and navigation without a keyboard. WAP also supports WMLScript
scripting language.
• General Packet Radio Service (GPRS). A packet-linked technology that enables
high-speed wireless Internet and other data communications. GPRS provides
about four times greater speed than conventional GSM systems. Currently 288
operators around the world have commercial GPRS services.
• Bluetooth wireless technology is a short-range radio technology. Bluetooth makes
it possible to transmit signals over short distances between telephones, computers
and other devices and thereby simplify communication and synchronization
between devices.
• IEEE 802.11 is a type of radio technology used for wireless local area networks
(WLANs). It is a standard that has been developed by the IEEE (Institute of
Electrical and Electronic Engineers). Wi-Fi (802.11) is composed of several
standards operating in different radio frequencies: 802.11b is a standard for
wireless LANs operating in the 2.4 GHz spectrum with a bandwidth of 11 Mbps;
802.11a is a different standard for wireless LANs, and pertains to systems
operating in the 5 GHz frequency range with a bandwidth of 54 Mbps. Another
standard, 802.11g, is for WLANS operating in the 2.4 GHz frequency but with a
bandwidth of 54 Mbps.
• Infrared Data Association (IrDA). This association defined a suite of protocols for
infrared (IR) exchange of data between two devices, up to 1 or 2 meters apart (20
to 30 cm for low-power devices). IrDA devices typically have throughput of up to
115.2Kbps or 4Mbps. Smart phones, many PDAs, printers and laptop computers
use IrDA protocols.
(ยังไงอ่านเพิ่มเติมในบทความของ รศ.ดร.มนต์ชัย เทียนทอง ครับ)
เทคโนโลยีแต่ละรูปแบบ สรุปเปรียบเทียบให้เห็นความแตกต่างกันดังตารางต่อไปนี้
ข้อดีของ m-Learning
 การใช้ m-Learning สามารถใช้ได้ทุกสถานที่และทุกเวลา ถึงแม้สถานที่นั้น จะไม่มี
สายสัญญาณให้เชื่อมต่อกับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นการแก้ไขปัญหาในการเรียน
แบบ Location Dependent Education
 อุปกรณ์สำหรับเชื่อมต่อแบบไร้สายส่วนมาก มักมีราคาต่ำกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์แบบ
ตั้งโต๊ะ และมีขนาด น้ำหนักน้อยกว่าคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลทั่วไป ทำให้สะดวกใน
การพกพาไปในสถานที่ต่าง ๆ ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนสถานที่ใด เวลาใดก็ได้
 จำนวนผู้ใช้งานอุปกรณ์เคลื่อนที่มีจำนวนมาก และใช้อยู่แล้วในชีวิตประจำวัน หากนำ
อุปกรณ์หรือเทคโนโลยีไร้สายมาใช้ในการจัดการเรียนการสอน ก็จะเป็นการเพิ่ม
ช่องทางและจำนวนผู้เรียนได้
 การเรียนในรูปแบบ m-Learning เป็นการเรียนรู้แบบเวลาจริง เนื้อหามีความยืดหยุ่น
กว่าบทเรียนแบบ e-Learning ทำให้การเรียนรูได้รับข้อมูลที่ทันสมัยและสอดคล้องกับ
สถานการณ์ปัจจุบันได้ดีกว่า e-Learning
 ผู้เรียนสามารถมีปฏิสัมพันธ์กับผู้สอนหรือเพื่อนร่วมชั้นเรียนได้ทันที เช่น การส่ง
ข้อความ การส่งไฟล์รูปภาพ หรือแม้กระทั่งการสนทนาแบบเวลาจริง (Real time)
 มีค่าใช้จ่ายโดยรวมถูกกว่าบทเรียนที่นำเสนอผ่านไมโครคอมพิวเตอร์ ทั้งด้าน
ฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์
ข้อจำกัดของ m-Learning
 จอภาพแสดงผลของอุปกรณ์เคลื่อนที่ส่วนใหญ่มีขนาดเล็ก โดยเฉพาะใน
โทรศัพท์มือถือ ทำให้ไม่สามารถแสดงข้อมูล สารสนเทศให้ผู้เรียนเห็นได้อย่างชัดเจน
 อุปกรณ์แบบเคลื่อนที่ ส่วนมากมีขนาดหน่วยความจำมีความจุน้อยกว่าคอมพิวเตอร์
ส่วนบุคคลทั่วไป ทำให้มีข้อจำกัดในการจัดเก็บไฟลป์ ระเภทมัลติมีเดีย
 การปรับเปลี่ยนหรือเพิ่มอุปกรณ์ในอุปกรณ์แบบเคลื่อนที่ ทำได้ยากกว่าคอมพิวเตอร์
 เครือข่ายคอมพิวเตอร์หรือเทคโนโลยีที่ใช้ในการเชื่อมต่อเครือข่ายมีความเร็วต่ำ เป็น
อุปสรรคสำคัญในการเรียนแบบ m-Learning เพราะไม่สามารถใช้สื่อประเภท
มัลติมีเดียขนาดใหญ่
 แบตเตอรี่หรือแหล่งจ่ายไฟของอุปกรณ์เคลื่อนที่มีระยะเวลาที่จำกัด ทำให้ไม่สามารถ
ใช้งานได้ตลอดเวลา
 อุปกรณ์แบบไร้สายมีหลายรุ่น หลายยี่ห้อ คุณสมบัติของแต่ละเครื่องก็แตกต่างกัน การ
ใช้งานก็ย่อมแตกต่างกันไป ยกตัวอย่างเช่น หน้าจอที่เล็ก หน่วยความจำที่มีจำกัดและ
น้อย ทำให้ไม่เอื้ออำนวยต่อการ ดาวน์โหลด ข้อมูล โดยเฉพาะข้อมูลรูปภาพ และเสียง
ที่ต้องใช้หน่วยความจำมาก
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
ที่มา: http://web.bsru.ac.th/~direkkung/web_techno/content_techno/m_learning.pdf